تفاوت موتور انژکتور و کاربرات

سیستم‌های سوخت‌رسانی در خودروها نقش مهمی در عملکرد، مصرف سوخت و میزان آلایندگی آن‌ها دارند. دو نوع رایج این سیستم‌ها، کاربراتوری و انژکتوری هستند که هرکدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. موتورهای کاربراتوری که در گذشته رایج بودند، از یک سیستم مکانیکی برای ترکیب هوا و سوخت استفاده می‌کنند، در حالی که موتورهای انژکتوری با بهره‌گیری از فناوری الکترونیکی، سوخت را به‌صورت دقیق‌تری تزریق می‌کنند. این تفاوت‌ها بر روی مصرف سوخت، قدرت موتور، میزان آلایندگی و هزینه‌های نگهداری تأثیر می‌گذارند و مقایسه این دو سیستم می‌تواند به درک بهتر عملکرد آن‌ها کمک کند. در این مقاله از مجله چین اپ بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.

انژکتور چیست؟

انژکتور یکی از اجزای مهم سیستم سوخت‌رسانی خودروهای مدرن است که وظیفه تأمین سوخت به محفظه احتراق را به عهده دارد. این قطعه به صورت الکتریکی یا مکانیکی کنترل شده و مقدار دقیقی از سوخت را به محفظه احتراق تزریق می‌کند. استفاده از انژکتور باعث بهینه‌تر شدن مصرف سوخت و کاهش آلایندگی می‌شود.

خودرو انژکتوری چگونه کار می‌کند؟

در خودروهای انژکتوری از جمله انواع ام وی ام سوخت ابتدا از طریق پمپ بنزین از باک به سمت انژکتورها هدایت می‌شود. سپس، یک ریل سوخت تحت فشار، میزان سوخت ورودی به هر انژکتور را تنظیم می‌کند. انژکتور با کنترل الکترونیکی، مقدار مشخصی از سوخت را به درون محفظه احتراق اسپری کرده و با ترکیب مناسب با هوا، باعث احتراق بهینه در سیلندرها می‌شود. این فرایند توسط واحد کنترل الکترونیکیECU  تنظیم می‌شود و بر اساس شرایط رانندگی، مقدار سوخت مورد نیاز را تغییر می‌دهد.

کاربراتور چیست؟

کاربراتور یکی از روش‌های قدیمی در سیستم‌های سوخت‌رسانی خودرو است که وظیفه ترکیب هوا و سوخت را بر عهده دارد. کاربراتورها معمولاً به‌صورت مکانیکی کار می‌کنند و بر اساس فشار هوا، مقدار مشخصی از سوخت را وارد محفظه احتراق می‌کنند. کاربراتورها تا قبل از رواج سیستم‌های انژکتوری، در بیشتر خودروها استفاده می‌شدند.

خودروی کاربراتوری چگونه کار می‌کند؟

در یک خودروی کاربراتوری، هوا از طریق یک لوله ونتوری وارد سیستم سوخت‌رسانی می‌شود. این تغییر فشار باعث مکش سوخت از مخزن و ترکیب آن با هوا می‌شود. میزان ورود سوخت به موتور بستگی به میزان باز شدن دریچه گاز دارد. کاربراتور دارای قسمت‌های مختلفی از جمله ساسات، ژیگلور، محفظه شناور و پمپ شتاب‌دهنده است که وظیفه تنظیم میزان سوخت را بر عهده دارند.

فرق انژکتور و کاربراتور چیست؟

• نوع عملکرد: کاربراتورها کاملاً مکانیکی هستند، در حالی که انژکتورها الکترونیکی یا مکانیکی-الکترونیکی عمل می‌کنند.
• دقت سوخت‌رسانی: انژکتورها مقدار دقیق‌تری از سوخت را به محفظه احتراق تزریق می‌کنند، اما کاربراتورها از نظر تنظیم دقیق کمتر کارآمد هستند.
• مصرف سوخت: خودروهای انژکتوری مصرف سوخت بهینه‌تری نسبت به خودروهای کاربراتوری دارند.
• آلایندگی: خودروهای انژکتوری به دلیل دقت بالاتر در تزریق سوخت، آلودگی کمتری نسبت به خودروهای کاربراتوری تولید می‌کنند.
• نگهداری و تعمیرات: کاربراتورها ساده‌تر بوده و در صورت خرابی به راحتی تعمیر می‌شوند، اما سیستم‌های انژکتوری پیچیده‌تر هستند و نیاز به تجهیزات خاص برای عیب‌یابی دارند.

تفاوت عملکرد خودروی انژکتوری و کاربراتوری

• شتاب و قدرت موتور: خودروهای انژکتوری به دلیل کنترل دقیق‌تر سوخت، عملکرد بهتری نسبت به خودروهای کاربراتوری دارند.
• استارت خوردن در هوای سرد: خودروهای انژکتوری در هوای سرد بهتر و راحت‌تر روشن می‌شوند، در حالی که خودروهای کاربراتوری ممکن است نیاز به ساسات داشته باشند.
• پایداری در شرایط مختلف: سیستم انژکتوری در شرایط مختلف آب و هوایی و ارتفاعات عملکرد بهتری دارد، اما کاربراتور به تغییرات دما و فشار حساس‌تر است.
• هزینه نگهداری: کاربراتورها به دلیل سادگی ساختار، هزینه کمتری برای تعمیر و نگهداری دارند، اما سیستم‌های انژکتوری نیاز به تجهیزات پیشرفته‌تری دارند.

تفاوتهای سیستمی  و کلی

۱. تفاوت مصرف سوخت در موتورهای کاربراتوری و انژکتوری

موتورهای انژکتوری به دلیل فناوری پیشرفته‌ای که در سیستم سوخت‌رسانی خود دارند، مصرف سوخت بهینه‌تری نسبت به موتورهای کاربراتوری دارند. دلیل اصلی این تفاوت، وجود یک سیستم دقیق تزریق سوخت در خودروهای انژکتوری است که توسط واحد کنترل الکترونیکی مدیریت می‌شود. این سیستم میزان دقیق سوخت موردنیاز را تعیین و به محفظه احتراق ارسال می‌کند. در مقابل، در موتورهای کاربراتوری، ترکیب سوخت و هوا به‌صورت مکانیکی انجام می‌شود که دقت کمتری دارد و منجر به مصرف بیشتر سوخت می‌شود. علاوه بر این، در موتورهای انژکتوری، سوخت تحت فشار بالا و به‌صورت ذرات ریز پاشیده می‌شود که به بهبود احتراق و کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند. در حالی که در سیستم کاربراتوری، این فرآیند به‌طور سنتی‌تر و با دقت کمتری انجام می‌شود که مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.

۲. میزان آلایندگی در موتورهای انژکتوری و کاربراتوری

هرچه مصرف سوخت بیشتر باشد، میزان گازهای آلاینده خروجی از اگزوز نیز افزایش می‌یابد. ازآنجاکه موتورهای کاربراتوری نسبت به موتورهای انژکتوری سوخت بیشتری مصرف می‌کنند، میزان آلاینده‌های منتشرشده از این نوع موتورها نیز بیشتر است. موتورهای انژکتوری به دلیل کنترل دقیق ترکیب سوخت و هوا، بهینه‌تر عمل کرده و مقدار کمتری از گازهای مضر مانند مونوکسید کربن و هیدروکربن‌های نسوخته را وارد جو می‌کنند. این موضوع باعث شده که خودروهای مجهز به سیستم انژکتوری با استانداردهای زیست‌محیطی سازگاری بیشتری داشته باشند.

۳. قدرت موتور در خودروهای انژکتوری و کاربراتوری

از آنجایی که سیستم انژکتوری کنترل دقیق‌تری بر مقدار و زمان پاشش سوخت دارد، موتورهای انژکتوری معمولاً از قدرت بالاتری نسبت به موتورهای کاربراتوری برخوردارند. در این نوع موتورها، سوخت به‌طور مستقیم به هر سیلندر تزریق شده و مقدار آن بر اساس نیاز موتور تنظیم می‌شود. این سیستم باعث احتراق کامل‌تر، عملکرد نرم‌تر و افزایش بازدهی موتور می‌شود. به‌طور متوسط، قدرت خروجی موتورهای انژکتوری حدود ۱۰ درصد بیشتر از موتورهای کاربراتوری مشابه است.

۴. تنظیم و تطبیق‌پذیری موتورهای انژکتوری نسبت به کاربراتوری

یکی از مزایای مهم سیستم‌های انژکتوری، توانایی تطبیق خودکار با شرایط مختلف محیطی است. این موتورها نیاز کمتری به تنظیمات دستی دارند، زیرا مجهز به سنسورهایی هستند که تغییرات دما، فشار و ترکیب هوا را تشخیص داده و تنظیمات لازم را انجام می‌دهند. در مقابل، موتورهای کاربراتوری نیازمند تنظیمات مداوم هستند، به‌ویژه زمانی که شرایط جوی تغییر می‌کند یا ارتفاع از سطح دریا متفاوت می‌شود. برای مثال، در مناطق مرتفع، کاربراتور باید به‌صورت دستی تنظیم شود تا از افت عملکرد موتور جلوگیری شود.

۵. شناسایی مشکلات در موتورهای انژکتوری با استفاده از چراغ چک

یکی از قابلیت‌های کلیدی خودروهای انژکتوری، مجهز بودن آن‌ها به سیستم عیب‌یابی خودکار است. سنسورهای مختلف در این سیستم به‌طور مداوم عملکرد موتور را بررسی کرده و در صورت بروز مشکل، اطلاعات را به ECU ارسال می‌کنند. ECU نیز با روشن کردن چراغ چک روی داشبورد، راننده را از وجود ایراد آگاه می‌کند. اما در موتورهای کاربراتوری، چنین سیستمی وجود ندارد و تشخیص مشکلات عمدتاً از طریق تجربه و بررسی دستی انجام می‌شود. همچنین، در موتورهای کاربراتوری، ساسات برای تنظیم مخلوط سوخت و هوا استفاده می‌شود که ممکن است باعث خفگی و مشکلات عملکردی شود، اما در سیستم‌های انژکتوری این مشکلات وجود ندارد.

۶. عیب‌یابی و تعمیر سیستم‌های انژکتوری و کاربراتوری

عیب‌یابی موتورهای کاربراتوری به دلیل ساختار ساده و مکانیکی آن‌ها آسان‌تر است. این موتورها معمولاً با بررسی‌های چشمی و ابزارهای معمولی قابل تعمیر هستند. در مقابل، سیستم‌های انژکتوری پیچیده‌تر بوده و برای عیب‌یابی آن‌ها نیاز به دستگاه‌های تشخیصی الکترونیکی (دیاگ) و دانش تخصصی است. در صورتی که مشکلی در سیستم انژکتوری ایجاد شود، تعمیر آن معمولاً به نیروی متخصص و تجهیزات خاص نیاز دارد که هزینه‌های بیشتری را به همراه دارد.

۷. هزینه نگهداری و تعمیر موتورهای انژکتوری و کاربراتوری

ازآنجایی‌که موتورهای کاربراتوری ساختار ساده‌تری دارند، هزینه تعمیر و نگهداری آن‌ها معمولاً کمتر است. اما در موتورهای انژکتوری، به دلیل استفاده از قطعات الکترونیکی پیشرفته مانند انژکتورها، سنسورها و ECU، هزینه تعمیرات بالاتر است. علاوه بر این، در صورت بروز مشکل در سیستم انژکتوری، یافتن قطعات یدکی ممکن است دشوارتر و پرهزینه‌تر باشد.

۸. هزینه قطعات و تعمیرات

قطعات مربوط به سیستم انژکتوری معمولاً قیمت بالاتری نسبت به قطعات کاربراتوری دارند. دلیل این موضوع استفاده از فناوری‌های پیچیده‌تر و وابستگی به اجزای الکترونیکی است. علاوه بر این، تعمیر سیستم‌های انژکتوری نیازمند تخصص و ابزارهای پیشرفته‌تری است که هزینه‌های مربوط به آن را افزایش می‌دهد. در مقابل، قطعات سیستم کاربراتوری ارزان‌تر بوده و فرآیند تعمیر آن‌ها ساده‌تر است.

۹. مقایسه ظاهر موتورهای انژکتوری و کاربراتوری

موتورهای کاربراتوری به دلیل طراحی ساده‌تر و اجزای مکانیکی کمتر، ظاهری مرتب‌تر دارند. این ویژگی باعث شده که در برخی خودروهای کلاسیک و اسپرت، کاپوت‌های شفاف برای نمایش موتورهای کاربراتوری استفاده شود. در مقابل، موتورهای انژکتوری به دلیل وجود سیم‌کشی‌های متعدد، سنسورها و اجزای الکترونیکی، پیچیدگی بیشتری دارند و ظاهر آن‌ها شلوغ‌تر به نظر می‌رسد. برخی شرکت‌های خودروسازی برای پوشاندن این اجزا، از کاورهای پلاستیکی بر روی موتورهای انژکتوری استفاده می‌کنند.

مزایا و معایب موتورهای انژکتوری

مزایا:

• مصرف سوخت بهینه‌تر: کنترل دقیق میزان سوخت ورودی به سیلندرها توسط ECU باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود.
• کاهش آلایندگی: به دلیل احتراق کامل‌تر، گازهای آلاینده کمتری تولید می‌شود.
• عملکرد بهتر و روان‌تر: موتورهای انژکتوری قدرت و شتاب بهتری دارند و نرم‌تر کار می‌کنند.
• استارت سریع و آسان: به‌ویژه در هوای سرد، روشن شدن موتور راحت‌تر است.
• تنظیم خودکار سوخت: سنسورها میزان ترکیب سوخت و هوا را بر اساس شرایط رانندگی و محیط تنظیم می‌کنند.

عیب‌یابی سریع: با استفاده از ECU و دیاگ، مشکلات موتور سریع‌تر شناسایی می‌شوند.

معایب:

• هزینه تعمیر و نگهداری بالا: قطعات گران‌تر هستند و برای تعمیر نیاز به متخصص دارد.
• پیچیدگی سیستم: به دلیل وجود سنسورها و قطعات الکترونیکی، سیستم پیچیده‌تر است.
• حساسیت به کیفیت سوخت: سوخت بی‌کیفیت می‌تواند به انژکتورها آسیب برساند.
• نیاز به تجهیزات خاص برای تعمیر: برای عیب‌یابی و تنظیم، به دستگاه دیاگ نیاز است.

مزایا و معایب موتورهای کاربراتوری

مزایا:

• ساختار ساده: به دلیل نبودن سیستم‌های الکترونیکی، تعمیرات آسان‌تر است.
• هزینه نگهداری کمتر: قطعات ارزان‌تر هستند و برای تعمیر نیاز به دستگاه‌های خاص نیست.
• قابلیت تعمیر توسط مکانیک‌های سنتی: برای تعمیر نیازی به متخصص پیشرفته یا دستگاه دیاگ نیست.
• عدم حساسیت به کیفیت سوخت: نسبت به سوخت‌های کم‌کیفیت مقاومت بیشتری دارد.

معایب:

• مصرف سوخت بالا: به دلیل عدم کنترل دقیق روی میزان تزریق سوخت، مصرف آن بیشتر است.
• آلایندگی زیاد: احتراق ناقص باعث افزایش گازهای آلاینده می‌شود.
• نیاز به تنظیمات مکرر: با تغییرات دما و فشار هوا، نیاز به تنظیم مجدد دارد.
• کاهش قدرت موتور: به دلیل کنترل مکانیکی روی سوخت، عملکرد ضعیف‌تری نسبت به انژکتور دارد.
• استارت سخت در هوای سرد: در دمای پایین، ممکن است روشن کردن موتور دشوار باشد.

چیناپ مرجع تخصصی لوازم یدکی خودروهای چینی