سیستم ترمز خودرو چیست؟

سیستم ترمز خودرو یکی از اجزای حیاتی برای کاهش سرعت یا توقف کامل خودرو است. وظیفه اصلی این سیستم، ایجاد شتاب منفی جهت توقف وسیله نقلیه، کنترل حرکت خودرو در سرازیری، توقف مرحله‌ای، و کاهش سرعت به میزان مورد نظر راننده است. در این مقاله از چین آپ بیشتر این موضوع را توضیح می‌دهیم.   برای توقف خودرو، نیاز به قطعه‌ای است که نیروی اصطکاک لازم را برای مخالفت با حرکت چرخ‌ها ایجاد کند. این قطعه لنت ترمز نامیده می‌شود. لنت ترمز به دیسک یا کاسه ترمز فشار وارد می‌کند تا با تولید اصطکاک مناسب، شتاب منفی ایجاد کند و خودرو را متوقف نماید.   در اثر این اصطکاک، انرژی جنبشی چرخ‌های خودرو به انرژی گرمایی تبدیل شده و گرمای حاصل به محیط منتقل می‌شود. سیستم ترمز خودرو با استفاده از روش‌های مکانیکی، خلاء، هوای فشرده یا سیستم‌های هیدرولیکی فعال می‌شود.   همان‌طور که اشاره شد، انواع مختلفی از سیستم‌های ترمز برای اطمینان از توقف ایمن خودروها طراحی شده‌اند. رایج‌ترین این سیستم‌ها در خودروهای سواری شامل ترمز هیدرولیکی دو مداره و ترمز دستی مکانیکی است.   سیستم ترمز خودرو باید قادر باشد خودرویی که با سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کند، در مواقع ضروری و با واکنش سریع متوقف کند. اما آیا نیرویی که راننده به پدال ترمز وارد می‌کند به تنهایی کافی است؟ قطعاً نه! به همین دلیل، نیاز به یک وسیله تقویت‌کننده نیرو وجود دارد. این وسیله بوستر نامیده می‌شود که نیروی وارد شده به پدال را چند برابر می‌کند.  

اجزای تشکیل‌دهنده سیستم ترمز خودرو

سیستم ترمز خودرو از اجزای متعددی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد صحیح آن ایفا می‌کنند. این اجزا عبارتند از:  

• پدال ترمز و سیستم اهرم‌بندی
• بوستر ترمز
• پمپ اصلی ترمز
• روغن ترمز و مخزن آن
• شیلنگ خلاء
• لوله‌های انتقال روغن ترمز به چرخ‌ها
• سیلندر (پمپ) ترمز چرخ‌ها
• لنت‌های ترمز
• دیسک‌ها و کاسه‌های ترمز چرخ‌ها
• اهرم و مکانیزم ترمز دستی

هنگام استفاده از ترمز، این قطعات به‌صورت هماهنگ وارد عمل می‌شوند تا توقف ایمن و کارآمد خودرو را تضمین کنند.  

عملکرد سیستم ترمز خودرو

سیستم ترمز خودرو به‌گونه‌ای طراحی شده است که با دخالت راننده، اصطکاک لازم در چرخ‌ها ایجاد شود تا سرعت خودرو کاهش یابد یا کاملاً متوقف شود. این سیستم با ایجاد اصطکاک بین لنت و دیسک یا کاسه ترمز، شتاب منفی لازم را فراهم می‌آورد تا حرکت خودرو کنترل شود.   در خودروهای مدرن، نقش سیستم ترمز فراتر از کاهش سرعت و توقف است. این سیستم‌ها در بهبود کنترل خودرو نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند، به‌ویژه در پیچ‌های تند یا شرایط خطرناک، جایی که از لغزش و انحراف ناخواسته خودرو جلوگیری می‌کنند و ایمنی رانندگی را افزایش می‌دهند.   عملکرد ترمز بر مبنای قوانین فیزیک و اصول دینامیک و اصطکاک بنا شده است. اغلب سیستم‌های ترمز امروزی با استفاده از مایعات یا روغن عمل می‌کنند. ازآنجاکه مایعات برخلاف گازها خاصیت تراکم‌ناپذیری دارند، تحت فشار، جابه‌جا می‌شوند و این فشار را بدون کاهش به قسمت‌های مختلف سیستم منتقل می‌کنند. این ویژگی، اساس طراحی سیستم‌های هیدرولیکی ترمز است.  

نحوه کارکرد سیستم ترمز

یکی از پرسش‌های رایج این است که چگونه یک نیروی کوچک، مانند فشردن پا روی پدال ترمز، می‌تواند خودرویی سنگین و در حال حرکت سریع را متوقف کند؟ این مسئله بر اساس اصول فیزیکی اینرسی حرکت و سکون توضیح داده می‌شود. بر اساس این اصول، جسمی که در حال حرکت است تمایل دارد به حرکت خود ادامه دهد مگر اینکه نیرویی مخالف بر آن وارد شود. برای غلبه بر این اینرسی، نیرویی قدرتمند نیاز است که بتواند حرکت خودرو را متوقف کند.  

سیستم ترمز با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مکانیکی و هیدرولیکی، نیروی اولیه وارد شده به پدال را تقویت می‌کند. از اصول اهرم‌ها برای افزایش مزیت مکانیکی استفاده می‌شود. در یک اهرم، نیروی وارد شده به بازوی بلندتر، چند برابر شده و به بازوی کوتاه‌تر منتقل می‌شود. این اصل در طراحی سیستم‌های ترمز برای افزایش نیروی اعمالی راننده به پدال استفاده می‌شود.   علاوه بر این، در سیستم‌های هیدرولیکی، قانون پاسکال نقش اساسی ایفا می‌کند. این قانون بیان می‌کند که تغییر فشار در یک نقطه از یک مایع تراکم‌ناپذیر، به تمامی نقاط آن منتقل می‌شود. در سیستم ترمز، روغن ترمز به‌عنوان سیال واسطه عمل می‌کند و نیروی وارد شده به پدال را به چرخ‌ها انتقال می‌دهد. این نیرو در نتیجه افزایش فشار هیدرولیکی چند برابر شده و منجر به ایجاد اصطکاک لازم برای توقف خودرو می‌شود.  

نشانه‌های خرابی ترمز و دلایل داغ شدن لنت

۱. پایین بودن پدال ترمز

در خودروهایی که از سیستم ترمز کاسه‌ای در چرخ‌های عقب استفاده می‌کنند، عواملی مانند زنگ‌زدگی یا ساییدگی نامنظم کفشک‌های ترمز می‌توانند باعث شوند که ترمز در موقعیتی پایین‌تر از حد معمول عمل کند. تمیز کردن یا تعویض کفشک‌ها بهترین راه‌حل برای رفع این مشکل است. همچنین نشتی در سیستم ترمز ممکن است دلیل دیگر این مشکل باشد، که در این صورت، باید سیستم ترمز به‌طور کامل بررسی و نشتی‌ها تعمیر شوند.  

۲. سخت شدن پدال ترمز (چوب شدن)

وقتی پدال ترمز به سختی فشرده می‌شود، ممکن است ناشی از کاهش وکیوم پیشرانه، خرابی بوستر، یا نشتی در شیلنگ خلاء مرتبط با بوستر باشد. معمولاً شیر کنترل بوستر عامل این مشکل است. برای بررسی، می‌توان موتور را روشن کرد، اجازه داد خلاء ایجاد شود، سپس موتور را خاموش کرد و عملکرد بوستر را آزمایش کرد. اگر پدال بلافاصله سخت شد، تعویض شیر کنترل لازم است. در صورت سفت ماندن پدال حتی با بوستر سالم، تعویض بوستر ضروری است.  

۳. گیر کردن لنت ترمز روی دیسک

خرابی پین‌ها یا نگهدارنده‌های کالیپر می‌تواند باعث شود لنت ترمز دائماً با دیسک درگیر باشد. این مشکل منجر به کشیده شدن خودرو به یک سمت، داغ شدن بیش از حد لنت‌ها، افزایش مصرف سوخت، و حتی خرابی سیستم ترمز می‌شود. این وضعیت باید به سرعت برطرف شود، زیرا می‌تواند خطرات جدی ایجاد کند.  

۴. کاهش اثر ترمزگیری (Brake Fade)

Brake Fade زمانی رخ می‌دهد که اصطکاک بین لنت و دیسک به دلیل گرمای زیاد کاهش یابد. این مشکل می‌تواند موقتی باشد و پس از خنک شدن سیستم بهبود یابد، اما در موارد شدید نیاز به تعویض لنت و دیسک دارد. رانندگی طولانی در سرازیری یا استفاده مداوم از ترمز از عوامل اصلی این مشکل هستند.  

۵. انحراف خودرو هنگام ترمزگیری

اگر نیروی ترمز به‌طور مساوی بین چرخ‌های یک محور تقسیم نشود، خودرو به سمتی کشیده می‌شود که ترمز قوی‌تر عمل می‌کند. دلایل احتمالی این مشکل شامل گیر کردن پیستون ترمز، چرب شدن دیسک، یا گرفتگی مسیر انتقال روغن ترمز است.  

۶. لرزش پدال ترمز

لرزش پدال معمولاً ناشی از تاب برداشتن دیسک ترمز است. عواملی مانند فشار زیاد روی دیسک، رانندگی در شرایط سخت، یا تغییر ناگهانی دما می‌توانند باعث تاب خوردگی دیسک شوند. این مشکل معمولاً باعث افزایش مسافت ترمزگیری و کاهش کنترل خودرو می‌شود و باید توسط مکانیک بررسی شود.  

۷. عملکرد نامنظم ترمز

عملکرد غیرقابل پیش‌بینی ترمز می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند فرسودگی لنت‌ها، نشت روغن یا هوا در سیستم هیدرولیکی باشد. در این حالت، بررسی روغن ترمز و سایر اجزای سیستم ضروری است. برعکس، ترمزگیری بیش از حد حساس نیز ممکن است ناشی از کثیفی روغن یا ناهمواری دیسک‌ها باشد.  

۸. دود کردن ترمزها

اگر ترمزها دود کنند، معمولاً نشان‌دهنده گرم شدن بیش از حد یا سوختن لنت‌ها است. در این شرایط، ممکن است لنت‌ها برق افتاده و عملکردشان کاهش یابد. این مشکل نیازمند تعمیر فوری است.  

۹. روشن شدن چراغ هشدار ترمز

روشن شدن خود به خود چراغ ترمز می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی جدی در سیستم هیدرولیک یا ترمز دستی باشد. در صورت روشن شدن این چراغ، نباید به رانندگی ادامه دهید و باید خودرو فوراً بررسی شود.   این مشکلات نشان‌دهنده اهمیت سرویس و نگهداری منظم سیستم ترمز هستند. عدم توجه به هر یک از این نشانه‌ها می‌تواند خطرات جدی برای ایمنی خودرو و سرنشینان ایجاد کند.  

روغن ترمز خودرو چیست؟

روغن ترمز که به‌عنوان مایع هیدرولیک نیز شناخته می‌شود، نقش مهمی در عملکرد صحیح سیستم ترمز خودرو ایفا می‌کند. این مایع به حرکت بخش‌های مختلف سیستم ترمز کمک می‌کند و تحت فشار و دمای بالا به‌خوبی عمل می‌کند. بدون وجود روغن ترمز، خودرو یا کامیون نمی‌تواند با فشردن پدال ترمز متوقف شود. تعویض روغن ترمز، همانند تعویض روغن موتور، یکی از موارد ضروری در نگهداری خودرو است و در آموزش‌های مرتبط با سرویس‌های دوره‌ای جایگاه ویژه‌ای دارد.  

وظیفه روغن ترمز در خودرو

روغن ترمز به‌عنوان یک مایع غیرقابل تراکم در سیستم ترمز خودرو جریان دارد و وظیفه انتقال نیروی وارد شده به پدال ترمز را به روتورهای ترمز در هر چهار چرخ بر عهده دارد. این فرآیند منجر به کاهش سرعت یا توقف کامل خودرو می‌شود. در ادامه، نحوه عملکرد روغن ترمز در سیستم هیدرولیک به‌صورت مرحله‌به‌مرحله توضیح داده می‌شود:  

• • فشردن پدال ترمز توسط راننده: راننده با فشار دادن پدال ترمز، نیروی اولیه را به سیستم هیدرولیکی وارد می‌کند.
  • فعال شدن پیستون در کالیپر ترمز: فشار وارد شده از پدال، پیستون را در کالیپر فشرده می‌کند.
  • ایجاد فشار در لوله‌های ترمز: این فشرده‌سازی موجب افزایش فشار در لوله‌های ترمز شده و روغن ترمز را به حرکت درمی‌آورد.
  • انتقال فشار به روتور و لنت ترمز: روغن ترمز این فشار را به روتورها منتقل می‌کند و روتورها با لنت‌ها تماس پیدا کرده و نیرو را به چرخ‌ها منتقل می‌کنند. با این روند، سرعت چرخش چرخ‌ها کاهش می‌یابد و در نهایت خودرو متوقف می‌شود.

انواع سیستم ترمز خودرو

سیستم‌های ترمز خودرو نیز همانند سایر فناوری‌ها، با پیشرفت‌های مداوم در صنعت خودرو و علوم مرتبط، به‌روزرسانی می‌شوند. برخی از خودروها حتی از ترکیب چندین نوع ترمز بهره می‌برند تا کارایی و ایمنی بیشتری ارائه دهند. در ادامه، انواع مختلف سیستم‌های ترمز را معرفی می‌کنیم:  

۱. ترمز مکانیکی

این سیستم، قدیمی‌ترین نوع ترمز است که عملکرد آن به‌صورت مکانیکی انجام می‌شود. نیروی ترمز از طریق قطعاتی مانند میله‌ها، فنرها، و اتصالات مکانیکی به چرخ‌ها منتقل می‌شود. این نوع ترمز بیشتر در خودروهای قدیمی دیده می‌شود و به دلیل کارایی پایین، امروزه به‌ندرت استفاده می‌شود.  

۲. ترمز هیدرولیکی

این نوع، رایج‌ترین سیستم ترمز در خودروهای سواری است. در این مدل، نیروی فشاری از طریق پدال ترمز و خطوط لوله‌ای حاوی روغن ترمز به پیستون‌های موجود در چرخ‌ها منتقل می‌شود. این انتقال نیرو منجر به ایجاد اصطکاک بین لنت‌ها و دیسک‌ها شده و خودرو را متوقف می‌کند.  

۳. ترمز هوایی یا پنوماتیکی

در سیستم‌های ترمز هوایی، به‌جای روغن ترمز، از هوای فشرده‌ای که توسط کمپرسورها تولید می‌شود، برای ایجاد نیروی ترمز استفاده می‌شود. این نوع ترمز معمولاً در خودروهای سنگین مانند اتوبوس‌ها و کامیون‌ها به کار می‌رود، زیرا ترمزهای هیدرولیکی برای وزن بالای این وسایل نقلیه کافی نیستند.  

۴. ترمز خلأ

در این سیستم، خلأ ایجاد شده در لوله‌های ترمز باعث حرکت لنت‌ها و در نهایت تولید اصطکاک می‌شود. این نوع ترمز معمولاً در وسایل نقلیه خاص مانند قطارها مورد استفاده قرار می‌گیرد.  

۵. ترمز مغناطیسی

این نوع ترمز از اصول الکترومغناطیس بهره می‌برد. یک آهنربای دائمی میدان مغناطیسی لازم را تولید می‌کند که نیروی ترمز را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. این سیستم به دلیل عدم وجود اصطکاک و سایش، عمر طولانی‌تری دارد. با اینکه این تکنولوژی جدید است و هنوز گسترده نشده، عملکرد بسیار بالایی ارائه می‌دهد.  

۶. ترمز الکتریکی

این نوع ترمز در خودروهای برقی به کار می‌رود و به سه دسته تقسیم می‌شود:  

• • • ترمز پلاگین: با فشار دادن پدال، موتور الکتریکی در جهت معکوس می‌چرخد و ترمزگیری انجام می‌شود.
    • ترمز بازیابی انرژی: هنگام ترمز گرفتن، موتور الکتریکی به‌عنوان ژنراتور عمل کرده و انرژی جنبشی چرخ‌ها را به انرژی الکتریکی تبدیل و ذخیره می‌کند.
    • ترمز مقاومتی (رئوستاتیکی): با استفاده از یک مقاومت متغیر در مدار، نیروی ترمز تولید می‌شود.

انواع ترمز خودرو از نظر عملکرد

سیستم ترمز خودرو از لحاظ نحوه عملکرد به دو نوع کلی تقسیم می‌شود:   ترمز پایی یا ترمز سرویس: این نوع ترمز همان سیستمی است که راننده در حین رانندگی برای کاهش سرعت یا توقف خودرو از آن استفاده می‌کند.   ترمز دستی یا ترمز پارک: این ترمز که به‌عنوان ترمز اضطراری نیز شناخته می‌شود، هنگام پارک خودرو به کار می‌رود. این سیستم به‌طور مستقل از ترمز پایی عمل کرده و برای اطمینان از ثابت ماندن خودرو طراحی شده است.   انواع ترمز بر اساس توزیع نیروی ترمز سیستم تکی: در این نوع سیستم، نیروی ترمز تنها به یک جفت چرخ منتقل می‌شود. این سیستم می‌تواند به‌صورت مکانیکی یا هیدرولیکی عمل کند.   سیستم دوگانه: در این نوع، نیروی ترمز بین تمام چرخ‌های خودرو توزیع می‌شود. این سیستم بیشتر در خودروهای سنگین کاربرد دارد، زیرا نیازمند قدرت ترمزگیری بیشتری هستند.  

انواع ترمز بر اساس نحوه اعمال اصطکاک

  در این دسته‌بندی، نحوه ایجاد اصطکاک برای توقف چرخ‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد:  

ترمزهای کاسه‌ای

این نوع ترمزها از نمونه‌های قدیمی‌تر محسوب می‌شوند. قطعات اصلی این سیستم در یک کاسه (درام) قرار دارند. داخل درام، دو لنت وجود دارد که با فشردن پدال ترمز و اعمال نیروی هیدرولیکی، به دیواره داخلی کاسه فشرده می‌شوند. این اصطکاک باعث کاهش سرعت و توقف خودرو می‌شود. انرژی جنبشی خودرو در این فرآیند به گرما تبدیل و دفع می‌شود.  

عملکرد سیستم ترمز کاسه‌ای

سیستم ترمز کاسه‌ای از همان اصول کلی ترمزگیری پیروی می‌کند، اما مکانیزم آن به‌گونه‌ای طراحی شده که پیستون‌ها نیروی هیدرولیکی را به کفشک‌های ترمز منتقل می‌کنند. کفشک‌ها با فشردن به سمت بیرون به دیواره داخلی کاسه چرخ می‌چسبند و اصطکاک لازم برای کاهش سرعت ایجاد می‌شود.   این سیستم شامل یک کاسه فلزی است که تمامی اجزای ترمز چرخ را در خود جای می‌دهد. داخل این کاسه، دو کفشک ترمز به سمت بیرون حرکت کرده و با چسبیدن به دیواره داخلی کاسه، از چرخش کاسه و در نتیجه چرخ جلوگیری می‌کنند. هنگامی که پدال ترمز را فشار می‌دهید، روغن ترمز از طریق پیستون‌های اصلی و فرعی منتقل شده و فشار لازم برای حرکت کفشک‌ها فراهم می‌شود.   کفشک‌های ترمز از فلز ساخته شده و لنت ترمز روی آن‌ها نصب یا پرچ می‌شود. برای تحمل گرمای ناشی از ترمزگیری، لنت‌ها از موادی مانند فایبرگلاس یا مواد نیمه‌فلزی ساخته می‌شوند که دوام بالاتری دارند. در گذشته از آزبست برای این منظور استفاده می‌شد، اما به دلیل اثرات مضر آن، کنار گذاشته شده است. ترمزهای کاسه‌ای بسته به نحوه قرارگیری کفشک‌ها در کاسه، انواع مختلفی دارند.    

ترمزهای دیسکی

ترمزهای دیسکی از اجزایی مانند لنت، کلیپر، و روتور تشکیل شده‌اند. با فشار دادن پدال ترمز، روغن هیدرولیکی وارد کلیپر شده و پیستون داخل آن را به حرکت درمی‌آورد. این حرکت، لنت‌ها را به دیسک‌های روتوری می‌چسباند و اصطکاک لازم برای توقف خودرو را ایجاد می‌کند. انرژی جنبشی چرخ‌ها به حرارت تبدیل شده و خودرو متوقف می‌شود.  

نحوه عملکرد ترمز دیسکی

در سیستم ترمز دیسکی، دیسک فلزی جایگزین کاسه شده و یک جفت لنت ترمز به‌جای کفشک‌ها استفاده می‌شود. لنت‌ها در دو طرف دیسک قرار گرفته و به سیلندر و پیستون متصل هستند. هنگام فشار دادن پدال ترمز، روغن از طریق خطوط هیدرولیکی به سیلندر چرخ منتقل شده و پیستون‌ها را به سمت لنت‌ها فشار می‌دهد.   لنت‌ها به دیسک ترمز چسبیده و اصطکاک لازم را برای کاهش سرعت و توقف خودرو فراهم می‌کنند. به دلیل طراحی باز و عملکرد مستقیم این سیستم، خنک شدن دیسک‌ها سریع‌تر انجام می‌شود، که یکی از مزایای اصلی آن محسوب می‌شود.  

کدام سیستم ترمز بهتر است: دیسکی یا کاسه‌ای؟

در بسیاری از مشخصات فنی خودروها، سیستم ترمز چرخ‌ها به‌صورت دیسکی یا کاسه‌ای ذکر می‌شود. این تفاوت به نوع ترمز هر چرخ مربوط است و به کل سیستم ترمز خودرو ارتباط ندارد.   ترمزهای دیسکی: این ترمزها به دلیل خنک شدن سریع‌تر، عملکرد بهتر در شرایط شدید و قدرت ترمزگیری بیشتر، مناسب‌تر هستند. ترمزهای کاسه‌ای: این سیستم‌ها ساده‌تر و ارزان‌تر بوده و برای محور عقب خودروهای سبک که نیاز به قدرت ترمزگیری کمتری دارند، معمولاً استفاده می‌شوند. انتخاب میان این دو نوع به نوع خودرو، کاربری آن، و نیازهای راننده بستگی دارد. در خودروهای مدرن، معمولاً از ترکیبی از ترمزهای دیسکی و کاسه‌ای در محورهای مختلف استفاده می‌شود.    

ترمز خودروهای هیبریدی

خودروهای هیبریدی از ترمزهای احیاکننده (Regenerative Braking) استفاده می‌کنند که به‌عنوان راهی برای بازیابی انرژی جنبشی طراحی شده‌اند. این سیستم با تبدیل انرژی جنبشی خودرو در هنگام کاهش سرعت به انرژی الکتریکی، آن را در باتری ذخیره می‌کند.   در خودروهای سنتی، انرژی جنبشی چرخ‌ها در اثر ترمزگیری به‌صورت گرما تلف می‌شود. اما در ترمزهای احیاکننده، بخشی از این انرژی بازیابی شده و به افزایش کارایی و برد خودرو کمک می‌کند. بسیاری از خودروهای هیبریدی امکان تنظیم شدت ترمز احیاکننده را فراهم می‌کنند تا راننده بتواند آن را با سبک رانندگی خود تطبیق دهد.  

رانندگی با یک پدال در خودروهای هیبریدی

برخی خودروهای هیبریدی به رانندگان اجازه می‌دهند تنها با یک پدال رانندگی کنند. در این روش، راننده برای کاهش سرعت یا توقف، کافی است پای خود را از روی پدال گاز بردارد. این کار باعث فعال شدن ترمز احیاکننده با حداکثر کارایی می‌شود و خودرو به‌طور خودکار متوقف می‌گردد.   با اندکی تمرین، رانندگی با این روش برای بسیاری از رانندگان آسان‌تر از استفاده از ترمز در خودروهای معمولی خواهد بود.  

مزایای ترمزهای احیاکننده

یکی از مزایای مهم این سیستم، افزایش برد موتور الکتریکی خودرو است. انرژی تولیدشده توسط ترمزهای احیاکننده می‌تواند خودرو را تا 186 کیلومتر بیشتر به حرکت درآورد. این ویژگی به صرفه‌جویی در انرژی و بهبود بهره‌وری خودروهای هیبریدی کمک قابل توجهی می‌کند.

مستر و بوستر در سیستم ترمز چیست؟

مستر، بوستر و عمبکرد هر سه مفهوم مهم در خودروهای امروزی هستند که به بهبود عملکرد و ایمنی خودرو کمک می‌کنند.

مستر: این عبارت به عموم سیستم ترمز اشاره دارد و به طور خاص به ترمزهای اصلی خودرو (ترمزهای اصلی مرکزی) اشاره دارد. مستر یا سیستم ترمز اصلی خودرو، وظیفه ایجاد فشار لازم در سیستم ترمز را دارد که به ترمزهای چرخها انتقال داده می‌شود تا خودرو بتواند به درستی توقف کند.

بوستر: بوستر ترمز یا واکنشگر ترمز نیز نامیده می‌شود و وظیفه افزایش فشار ترمز را برای بهبود عملکرد ترمز دنبال می‌کند. این قسمت باعث می‌شود ترمزگیری خودرو بهتر و سریع‌تر انجام شود و در نتیجه ایمنی در رانندگی افزایش یابد.

عملکرد: این سیستم به تنظیم فشار ترمزها در هنگام ترمزگیری شدید و جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها کمک می‌کند. عملکرد ABS به خودکار و به صورت متناوب فشار ترمز را کنترل می‌کند تا رانندگی کنترل‌پذیرتر و ایمن‌تر باشد، به خصوص در شرایط جاده‌ای ناپیوسته یا هوای بد.

این سیستم‌ها در کنار یکدیگر عملکرد بهتر و ایمن‌تر خودرو را فراهم می‌کنند، به طوری که راننده بتواند با اطمینان بیشتری از خودرو استفاده کند و در شرایط غیرمنتظره نیز، مانع وقوع حوادث ناخواسته شود.

عوامل تعیین کننده قیمت ترمز خودرو

قیمت سیستم ترمز خودرو تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که شامل نوع تکنولوژی، کیفیت مواد اولیه و برند تولیدکننده می‌شود. یکی از مهم‌ترین عوامل، نوع سیستم ترمز است؛ به عنوان مثال، ترمزهای دیسکی معمولاً گران‌تر از ترمزهای کاسه‌ای هستند، زیرا عملکرد بهتری در خنک‌کنندگی و توقف سریع‌تر دارند. همچنین، وجود فناوری‌هایی مانند ABS  سیستم ترمز ضدقفل، EBD  تقسیم نیروی ترمز الکترونیکی و ESC  کنترل پایداری الکترونیکی نیز می‌تواند هزینه سیستم ترمز را افزایش دهد.

علاوه بر نوع و تکنولوژی، کیفیت مواد اولیه نیز نقش مهمی در قیمت دارد. سیستم‌های ترمزی که از کربن سرامیکی یا آلیاژهای خاص ساخته می‌شوند، قیمت بالاتری دارند زیرا مقاومت بیشتری در برابر گرما و سایش دارند. همچنین، برند تولیدکننده و کشور سازنده تأثیر بسزایی در قیمت دارد؛ برندهای معتبر جهانی مانند معمولاً گران‌تر از نمونه‌های محلی یا کمتر شناخته‌شده هستند. هزینه نصب و خدمات پس از فروش نیز از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت نهایی سیستم ترمز خودرو به شمار می‌روند.

ترمز دستی چگونه کار می‌کند؟

ترمز دستی یا ترمز پارک یکی از اجزای مهم سیستم ترمز خودرو است که برای ثابت نگه‌داشتن خودرو در حالت پارک و جلوگیری از حرکت ناخواسته آن طراحی شده است. این ترمز به‌طور معمول روی چرخ‌های عقب خودرو اعمال می‌شود و برخلاف ترمزهای اصلی که با نیروی هیدرولیکی کار می‌کنند، از طریق یک کابل مکانیکی یا سیستم الکترونیکی فعال می‌شود. در خودروهای قدیمی‌تر، ترمز دستی به‌صورت یک اهرم مکانیکی در کنار راننده قرار دارد که با کشیدن آن، کابل‌های متصل به چرخ‌های عقب فعال شده و مانع حرکت خودرو می‌شود.

در خودروهای جدیدتر، ترمز دستی الکترونیکی جایگزین مدل‌های سنتی شده است. این نوع ترمز از یک موتور الکتریکی کوچک برای اعمال فشار روی سیستم ترمز عقب استفاده می‌کند و معمولاً با فشردن یک دکمه فعال می‌شود. برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر نیز دارای قابلیت ترمز خودکار در سراشیبی هستند که به‌طور خودکار خودرو را در شیب‌ها متوقف نگه می‌دارند. عملکرد ترمز دستی برای ایمنی خودرو در هنگام پارک و جلوگیری از حرکت تصادفی آن بسیار حیاتی است، به‌خصوص در مسیرهای شیب‌دار یا هنگام توقف‌های طولانی‌مدت.

مشکلات رایج در سیستم ترمز

مشکلات رایج در سیستم ترمز خودرو شامل مواردی مانند پایین رفتن بیش از حد پدال ترمز، نرمی یا سفتی غیرعادی پدال، عملکرد ضعیف ترمز و کشیده شدن خودرو به یک سمت هنگام ترمز گرفتن است. این مشکلات می‌توانند به دلایلی مانند خرابی پمپ اصلی ترمز، وجود هوا یا رطوبت در سیستم ترمز، اختلال در عملکرد بوستر و سیلندرهای ترمز، یا چرب شدن دیسک‌های ترمز ایجاد شوند. همچنین، شنیدن صدای سوت یا ضربه از چرخ‌ها می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت پایین لنت‌ها، لبه پیدا کردن دیسک‌ها، یا نیاز به تنظیم کاسه چرخ‌ها باشد.

علاوه بر این، لرزش فرمان و پدال ترمز در سرعت‌های بالا معمولاً به دلیل تاب برداشتن دیسک‌های ترمز یا مشکلات در جلوبندی خودرو رخ می‌دهد. همچنین، شنیدن صدای خالی شدن باد هنگام گرفتن ترمز می‌تواند به خرابی واشر بوستر ترمز مرتبط باشد. برخی مشکلات مانند احساس حرکت چرخ‌دنده زیر پدال هنگام ترمز ناگهانی به عملکرد طبیعی سیستم ABS برمی‌گردد و جای نگرانی ندارد. برای جلوگیری از این مشکلات، بررسی منظم وضعیت ترمز، استفاده از لنت‌های باکیفیت و تعویض به‌موقع روغن ترمز توصیه می‌شود.

چیناپ مرجع تخصصی لوازم یدکی خودروهای چینی