نکاتی در باره روغن ترمز و انواع آن

روغن ترمز بخشی از سیستم ترمز خودرو است که نقش اصلی آن انتقال نیروی وارد شده به پدال ترمز به اجزای ترمز مانند دیسک یا کاسه برای توقف خودرو است. این مایع هیدرولیکی باید در برابر دماهای بالا و پایین مقاومت داشته باشد، از خوردگی و زنگ‌زدگی اجزای داخلی سیستم جلوگیری کند و در شرایط مختلف عملکرد قابل‌اعتمادی ارائه دهد. جذب رطوبت از هوا یکی از چالش‌های روغن ترمز است که می‌تواند نقطه جوش آن را کاهش داده و کارایی ترمزگیری را مختل کند، بنابراین تعویض دوره‌ای آن طبق دستورالعمل سازنده خودرو ضروری است. انتخاب و نگهداری صحیح روغن ترمز، ایمنی و عملکرد بهینه سیستم ترمز را تضمین می‌کند.  در این مقاله از چین آپ به بررسی انواع و عملکرد روغن ترمز می‌پردازیم.

عملکرد روغن ترمز

روغن ترمز، نقش کلیدی در سیستم هیدرولیکی خودرو دارد و به‌عنوان یک مایع غیرقابل تراکم، نیروی وارد شده بر پدال ترمز را به کولیس یا درام ترمز منتقل می‌کند. این نیرو باعث ایجاد اصطکاک بین لنت‌ها و دیسک‌ها یا کاسه‌های ترمز می‌شود که در نهایت به کاهش سرعت و توقف خودرو منجر می‌گردد. روغن ترمز باید بتواند در شرایط دشوار، مانند تغییرات شدید دما و فشار، عملکرد بهینه خود را حفظ کند.

بیشتر بدانید:

استانداردهای ضروری روغن ترمز

بر اساس الزامات اداره ایمنی بزرگراه‌های ملی امریکا (NHTSA) روغن ترمز باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

• انعطاف‌پذیری در دمای پایین: روغن ترمز نباید در دماهای پایین سفت یا منجمد شود.
• مقاومت در برابر حرارت بالا: باید نقطه جوش بالایی داشته باشد تا در اثر گرمای زیاد ناشی از ترمزگیری‌های مکرر، تبخیر نشود.
• سازگاری با قطعات سیستم ترمز: روغن ترمز نباید به لوله‌ها، پیستون‌ها، و سایر اجزای سیستم آسیب بزند.
• کاهش خوردگی و زنگ‌زدگی: باید از تشکیل زنگ‌آهن و رسوبات در سیستم ترمز جلوگیری کند.

طبقه‌بندی روغن‌های ترمز

روغن ترمزها با استاندارد DOT (مخفف وزارت حمل و نقل آمریکا) مشخص می‌شوند. این استاندارد نشان‌دهنده سطح کارایی روغن ترمز، به‌ویژه در دماهای بالا و میزان جذب رطوبت است. هر چه عدد DOT بالاتر باشد، نقطه جوش روغن نیز بیشتر خواهد بود.

انواع روغن ترمز و ویژگی‌های آن‌ها

1. روغن ترمز DOT 3

ساختار: مبتنی بر گلیکول، رنگ کهربایی.

ویژگی‌ها:

پایین‌ترین نقطه جوش در میان روغن‌های ترمز رایج.

مناسب خودروهای سبک و با فشار ترمز معمولی.

قابلیت جذب رطوبت (Hygroscopic)، که باعث کاهش نقطه جوش آن در طول زمان می‌شود.

نقاط جوش:

خشک: 401 درجه فارنهایت.

مرطوب: 284 درجه فارنهایت.

تعویض: هر 2-3 سال یک‌بار برای حفظ کارایی.

2. روغن ترمز DOT 4

ساختار: مشابه DOT 3 با افزودنی‌های شیمیایی خاص (بورات-استر).

ویژگی‌ها:

نقطه جوش بالاتر از DOT 3، مناسب برای خودروهای مدرن و اروپایی.

مقاومت بهتر در برابر اسیدهای ناشی از جذب رطوبت.

نقاط جوش:

خشک: 446 درجه فارنهایت.

مرطوب: 311 درجه فارنهایت.

کاربرد: خودروهای اروپایی، خودروهای اسپرت، و مواردی که نیاز به عملکرد بهتر در دماهای بالا دارند.

هزینه: معمولاً گران‌تر از DOT 3.

3. روغن ترمز DOT 5.1

ساختار: مشابه DOT 4 اما با فرمولاسیونی پیشرفته‌تر.

ویژگی‌ها:

نقطه جوش بسیار بالا، مناسب خودروهای با عملکرد بالا و ترمزگیری‌های مکرر.

امکان ترکیب با DOT 3 و DOT 4 بدون آسیب به سیستم.

نقاط جوش:

خشک: 500 درجه فارنهایت.

مرطوب: 356 درجه فارنهایت.

هزینه: به‌مراتب گران‌تر از DOT 3 و DOT 4.

4. روغن ترمز DOT 2

ساختار: روغن معدنی با نقطه جوش پایین.

ویژگی‌ها:

مناسب خودروهای قدیمی.

کمتر استفاده می‌شود و با استانداردهای مدرن سازگاری ندارد.

نقاط جوش:

خشک: 374 درجه فارنهایت.

مرطوب: 284 درجه فارنهایت.

نکات کلیدی در استفاده از روغن ترمز

انتخاب صحیح روغن: نوع روغن ترمز باید مطابق با توصیه‌های کارخانه سازنده خودرو باشد. استفاده از روغن ناسازگار ممکن است به سیستم ترمز آسیب بزند.

جلوگیری از جذب رطوبت: روغن‌های ترمز هیدرولیکی، مانند DOT 3 و DOT 4، به دلیل جذب رطوبت از هوا، خاصیت خود را از دست می‌دهند. بنابراین باید از باز گذاشتن درب مخزن روغن ترمز خودداری شود.

تعویض منظم: تعویض روغن ترمز در فواصل زمانی مشخص (معمولاً هر 2-3 سال یک‌بار) ضروری است تا از کاهش کارایی سیستم ترمز جلوگیری شود.

ذخیره‌سازی مناسب: روغن ترمز باید در ظروف دربسته و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. مایع قدیمی باید به‌صورت ایمن دفع شود.

ایمنی: روغن ترمز خورنده است و می‌تواند به رنگ خودرو آسیب برساند. همچنین در صورت تماس با پوست یا چشم، ممکن است مضر باشد.

چیناپ مرجع تخصصی لوازم یدکی خودروهای چینی